## Hepatit B’de Başarı Hikayesi: Türkiye 5 Yaş Altı Çocuklarda Hedefi Geride Bıraktı
Sağlık Bakanlığı, Dünya Hepatit Günü’nde yaptığı açıklamada, Türkiye’nin 5 yaş altı çocuklarda akut Hepatit B görülme sıklığını 100 binde 1’in altına indirme hedefine 2009 yılında ulaştığını ve bu başarının halen sürdüğünü duyurdu.
Bu yılın teması “Harekete Geçme Zamanı” olarak belirlenmiş olup, ülkelerin tanı ve tedaviye erişimi genişletmek için işbirliği yapması vurgulanıyor. Hepatit, karaciğer iltihabı olarak bilinen ve viral hepatitler, kronik karaciğer hastalığı, siroz ve karaciğer kanserine yol açabilen önemli bir halk sağlığı sorunudur.
Viral hepatitler, Hepatit A, B, C, D ve E virüsleri gibi farklı virüs tipleri tarafından meydana gelir. Özellikle Hepatit B ve C virüsleri uzun vadede ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Hepatit A enfeksiyonu kirlenmiş su ve besinler aracılığıyla yayılır ve kötü hijyenik koşullarda kolayca bulaşabilir. Çocukluk çağında genellikle hafif belirtilerle geçirilirken, ileri yaşlarda daha ağır seyredebilir ve ciddi karaciğer hastalığına neden olabilir.
Bebeklere 18’inci ve 24’üncü aylarda, risk grubundakilere ise en az 6 ay ara ile 2 doz halinde Hepatit A aşısı uygulanmaktadır. Aşı kapsayıcılığı yüksek oranlarda sürdürülüyor.
**Hepatit B ve Hepatit C’nin Bulaşma Yolları**
Hepatit B, kontrol edilmemiş kan ve kan ürünleri, sterilize edilmemiş tıbbi malzemeler, kişisel eşya paylaşımı, dövme, akupunktur gibi işlemler, aile içi temas ve korunmasız cinsel ilişki yoluyla bulaşabilir.
Hepatit C’nin yayılma yolu ise genellikle hastalık bulaşmış kan ve kan ürünleri ile doğrudan temas yoluyla olur. Ancak diğer vücut sıvıları da bulaşmaya neden olabilir.
Hepatit C’ye karşı henüz aşı bulunmamakla birlikte, yeni ilaçlar ile tedavide %95’in üzerinde iyileşme sağlanıyor.
**Hepatit B’den Korunmada Aşının Önemi**
Hepatit B’den korunmanın en etkili yolu aşılanmadır. Ülkemizde Hepatit B aşısı 1998’den beri Çocukluk Dönemi Aşı Takvimi’ne eklenmiştir. 2005-2009 yıllarında okullarda ve risk gruplarında destek aşılamaları uygulamaya konulmuştur.
Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülen Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında Hepatit B kontrol programı stratejileri arasında aşılama en yüksek önceliğe sahiptir. Bağışıklama hizmetleri, Bakanlık tarafından yürütülen en önemli ve etkili koruyucu sağlık hizmetleri arasında yer alır.
**Hedefe Ulaşmak: BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları ve Türkiye**
BM Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’nın başarı göstergelerinden biri 5 yaş altı çocuklarda akut Hepatit B hastalığı görülme sıklığının yüz binde 1’in altına indirilmesidir. Türkiye bu hedefe 2009 yılında ulaşmış ve halen sürdürüyor.
Hepatit B aşısı bebeklerde doğumda, 2. ve 3. dozları ise 1 ve 6 aylıkken uygulanmaktadır. Risk grubundaki kişilere ise 0, 1 ve 6 ay takvimi ile 3 doz olarak uygulanmaktadır.
**Hepatit D ve Hepatit E: Diğer Virüsler**
Hepatit D virüsü sadece Hepatit B virüsü enfeksiyonu olan kişilerde hastalığa neden olur. Kişide Hepatit B virüsü yoksa Hepatit D virüsü de enfeksiyon yapamaz. Ancak Hepatit B enfeksiyonu olan kişilerde Hepatit D virüsü, hastalığı daha ağır ve hızlı seyredebilir.
Hepatit D, kan ve kan ürünleri, kas içi veya damar içi enjeksiyon, cinsel yolla ve mukoza yoluyla bulaşabilir.
Hepatit E virüsü ise dışkı ile temas yoluyla bulaşır ve vahşi ve evcil hayvanlarda bulunur. Özellikle gebelikte daha ciddi seyredebilir ve düşük, erken doğum ve karaciğer yetmezliği riskini artırabilir.
Hepatit E’ye karşı aşı bulunmamaktadır.
Hepatitlerden korunmanın en etkili yolu, bulaşma şekline göre gerekli korunma önlemlerini almaktır.